میانجیگری عربستان برای بحران اوکراین
مسئله بازگشت عربستان به سیاست سنتی خود یعنی میانجیگری ماهیتاً مسئله مهمی است و فارغ از اینکه در این مورد اوکراین و روسیه موفق شود یا خیر و بتواند ابتکاری ارائه بدهد یا نه مهم این است که عربستان به این سیاست بازگشته است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ جده شنبه و یکشنبه ۱۴ و ۱۵ مرداد میزبان گفتگو‌ها برای راه‌حل‌های صلح‌آمیز در خصوص بحران اوکراین بود؛ نشستی که به نظر می‌رسد دستاورد چندانی را برای صلح بین روسیه و اوکراین به دنبال نداشت.
سید کاظم صادقی، کارشناس مسائل منطقه در این رابطه به خبرگزاری تسنیم گفت: «پیش از نشست جده، سعودی‌ها و برخی کشور‌های محور غربی تبلیغات و مانور‌هایی را در خصوص این نشست آغاز کرده بودند. اما برای کسانی که به طور جدی این مسئله را دنبال می‌کردند مشخص بود که شرایط جنگ اوکراین به گونه‌ای نیست که روسیه یا اوکراین بخواهند به صورت جدی پای میز مذاکرات حاضر شوند».
به گفته این کارشناس در مقطع فعلی، شرایط به گونه‌ای نبود که دو طرف به این نتیجه رسیده باشند که باید به جنگ پایان بدهند. وی درباره عدم حضور روسیه در این نشست توضیح داد که روس‌ها گفته بودند ما از طریق متحدانمان در بریکس مثل چین، آفریقای جنوبی یا برزیل از مفاد این جلسه مطلع خواهیم شد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به خبری که در حین برگزاری نشست منتشر شد مبنی بر اینکه اوکراین حاضر به مذاکره با روسیه شده است، گفت: «با وجود تبلیغاتی که روی این خبر صورت گرفت، اما در واقعیت اتفاق خاصی نیفتاد».
وی افزود که در نهایت نیز این نشست به یک بیانیه پایانی منتهی شد که این بیانیه حاوی نکته مهمی نبود. یعنی در بیانیه آمده بود که مذاکرات مثبت بود و دعوت شده که این گفتگو‌ها ادامه پیدا کند. درواقع حتی در بیانیه جده هم به مسئله رضایت اوکراین برای حضور در مذاکره با مسکو اشاره نشده بود که بگویند این نتیجه نشست بوده است.
صادقی معتقد است که نشست جده بیشتر جنبه مشورتی بین دو طیف داشت، یعنی بین کشور‌های کمپ ناتو و کشور‌هایی که موضع میانه‌روتری دارند مانند چین، برزیل و آفریقای جنوبی که نه در کمپ روس و نه در کمپ ناتو هستند توازن و گفت و گویی انجام گرفته است.
این کارشناس درباره مهمترین دستاورد این نشست گفت: «این نشست در مرحله اول هیچ دستاوردی نداشت و دستاورد آن برای عربستانی‌ها یک حالت تبلیغاتی داشت».
صادقی با اشاره به سابقه سیاست میانجیگری سعودی‌ها توضیح داد: «عربستان سیاست میانجیگیری و این مدل از سیاست که چند سالی است قطر و عمان پیگیری می‌کنند را سال‌هاست کنار گذاشته است. عربستان در دهه ۸۰ میلادی به جد سیاست میانجیگری را در دستورکار خود داشت».
به گفته این کارشناس از ۲۰۰۳ به بعد جنس سیاست عربستان تغییر کرد و خود به بخشی از دعوا‌ها تبدیل شد.
وی تاکید کرد که خود مسئله بازگشت عربستان به سیاست سنتی خود یعنی میانجیگری مسئله مهمی است و فارغ از اینکه در این مورد اوکراین و روسیه موفق شود یا خیر و بتواند ابتکاری ارائه بدهد یا نه مهم این است که عربستان به این سیاست بازگشته است.
صادقی درباره اهداف عربستان از بازگشت به این سیاست تبیین کرد: «عربستان می‌خواهد از میانجیگری بین روسیه و اوکراین، اعتباری برای خود کسب کند. اما اینکه به نتیجه منجر می‌شود یا خیر به نتایج میدانی جنگ بستگی دارد».
البته این کارشناس معتقد است طرف‌های درگیر در جنگ‌ها تا جایی که بتوانند در میدان جلو می‌روند، اما دو طرف وقتی به نتیجه برسند دیگر راهی وجود ندارد وارد مذاکره می‌شوند. این در حالی است که الان چنین نشانه‌ای در جنگ روسیه و اوکراین وجود ندارد. اوکراینی‌ها به جد در حال حمله هستند که زمین هایشان را پس بگیرند و روس‌ها نیز در حال دفاع هستند.
این کارشناس در نهایت درباره دستاورد‌های فوری عربستان از برگزاری نشست جده گفت: «این که کشوری بتواند ۴۰ کشور دیگر را دور هم جمع کند و نقش میانجیگر را ایفا کند به صورت حداقلی یک موفقیت محسوب می‌شود. اما این که بخواهیم انتظار داشته باشیم عربستان در آینده یک کار جدی انجام دهد یا فراتر از تبلیغات سیاسی به دستاورد عملی محسوسی دست پیدا کند، خیلی محتمل نیست. یعنی یک موفقیت حداقلی از برگزاری این کنفرانس نصیب عربستان شده است». / تسنیم